• Irena Sendlerowa

    • Irena Sendlerowa patronką naszej szkoły została w 2009 roku. Uratowała ponad  2,5 tysiąca dzieci przed Zagładą. Jest jedną z najbardziej znanych polskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, posiadaczką odznaczenia Orderu Orła Białego i Orderu Uśmiechu. Zachęcamy do poznania jej życiorysu.



      • Irena Sendlerowa, z domu Krzyżanowska, urodziła się 15 lutego 1910 r. w Warszawie. Jej ojciec był lekarzem, pracował w Otwocku, gdzie Irena spędziła dzieciństwo. Pacjentami Krzyżanowskiego było wielu ubogich Żydów. Irena bawiła się z żydowskimi rówieśnikami
        i właśnie wtedy nauczyła porozumiewać się w jidysz. Po śmierci ojca w 1917 r. rodzina przeniosła się do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie Irena uczęszczała do gimnazjum.

        W 1927r. Irena przeprowadziła się do Warszawy i rozpoczęła studia prawnicze,
        a później także studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Studiowała dłużej niż inni, ponieważ w trakcie studiów sprzeciwiła się wprowadzeniu getta ławkowego (część sali wykładowej była przeznaczona wyłącznie dla osób żydowskiego pochodzenia, nie mogli oni zajmować dowolnych miejsc w sali). Została za to wyrzucona ze studiów, na które mogła wrócić dopiero w 1937 roku.

        W 1931 r. poślubiła Mieczysława Sendlera, asystenta na wydziale filologii klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego.

      •           Życie zawodowe Sendlerowa rozpoczęła w 1932 r. podejmując pracę w dziale prawnym Sekcji Pomocy Matce i Dziecku przy Wolnej Wszechnicy Polskiej. Pełniła jednocześnie funkcję pracowniczki socjalnej i psychoterapeutki. W 1935 roku zlikwidowano Sekcję Pomocy i Irena znalazła nową pracę w Wydziale Opieki Społecznej i Zdrowia Publicznego Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy. Po jakimś czasie awansowała i została przeniesiona do Centrali Wydziału, gdzie zajmowała się szkoleniem pracowników.

                 Po wybuchu wojny Irena Sendlerowa kontynuowała pracę społeczną. W wolnym czasie pomagała rannym żołnierzom chorym na gruźlicę w Szpitalu Ujazdowskim, pozyskiwała dla nich również nielegalną pomoc od tajnej komórki PPS-u. Po jakimś czasie zmieniła pracę na działalność w ośrodku społecznym, znajdującym się bliżej domu. Zajmowała się przyznawaniem zasiłków najbiedniejszym rodzinom, pomagała również młodzieży unikać wywózek w głąb Rzeszy, załatwiając im zatrudnienie w spółdzielni inwalidów. W tajemnicy pomagała także znajomym Żydom, przyznając im zasiłki i organizując dożywianie. Po 16 listopada 1940 r., kiedy Niemcy zamknęli getto warszawskie, Sendlerowa wchodziła na jego teren dzięki przepustce wydanej przez dyrektora Miejskich Zakładów Sanitarnych, Juliusza Majkowskiego. Jej działania w tym czasie miały charakter indywidualny. Odwiedzała przyjaciół i znajomych. Dostarczała żywność, lekarstwa, pomagała w wyprzedawaniu dobytku. Z czasem zaczęła pomagać przy organizacji zajęć dla dzieci.


      • Kiedy w 1942 r. utworzono polską organizację podziemną - Radę Pomocy Żydom Żegotę - Irenę Sendler ps. Jolanta mianowano szefową Referatu Dziecięcego. Jako pracownica Wydziału Opieki Społecznej miała przepustkę do getta. Sendlerowa pod pretekstem kontroli sanitarnych i dezynsekcji razem ze współpracownikami nosiła do getta jedzenie, leki i pieniądze.

        Sendlerowa ze swoimi współpracownikami zorganizowała akcję wywożenia dzieci żydowskich z warszawskiego getta. Wraz z łączniczkami przemycała dzieci na różne sposoby, np. w samochodzie, który na teren getta wwoził środki czystości, a wracał z dziećmi, które wywożono w pudle, skrzynce lub w worku. Jednym z uratowanych w podobny sposób dzieci jest Elżbieta Ficowska, która chętnie odwiedza naszą i inne szkoły i opowiada uczniom o Irenie Sendlerowej.

      • Wszystkie dzieci, trafiały początkowo do jednej z dziesięciu placówek pogotowia opiekuńczego. Tu przechodziły kilkudniowy lub kilkutygodniowy okres adaptacji do nowego środowiska. W tym czasie przygotowywano dla nich nowe dokumenty tożsamości (najczęściej były to dokumenty po zmarłych polskich dzieciach). Następnie dzieci były przekazywane do rodzin zastępczych, miejskich zakładów lub do klasztorów. Przez cały czas trwania akcji wyprowadzania dzieci z getta Irena Sendlerowa prowadziła ich kartotekę. Na małych rulonikach papieru zapisywała dane dzieci. Karteczki te zakopywała w słoiku pod jednym z drzew w ogródku. Do dziś przy ulicy Lekarskiej 9 rośnie jabłonka, pod którą ukryte były informacje o dzieciach.

        Irena Sendlerowa za swoją działalność została aresztowana w 1943 przez Gestapo, była torturowana i skazana na śmierć. Żegota zdołała ją uratować, przekupując niemieckich strażników. Po uwolnieniu Irena przybrała nazwisko Klary Dąbrowskiej i często zmieniała miejsca zamieszkania. Kontynuowała współpracę z Żegotą.


      • Po zakończeniu wojny Irena pracowała w Polskim Czerwonym Krzyżu i Wydziale Opieki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy. Powołała Ośrodek Opieki nad Matką i Dzieckiem, zakładała również domy dziecka. Była niezwykle zaangażowana w edukację, działała w Lidze Kobiet, a w Stołecznej Radzie Narodowej przewodniczyła komisjom do spraw wdów i sierot oraz zdrowia. W czasach stalinowskich była brutalnie przesłuchiwana przez UB. W czasie Marca 1968 r. rozważała wyjazd do Izraela.

        W 1946 r. otrzymała Złoty Krzyż Zasługi za ratowanie Żydów w czasie okupacji. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie uhonorował ją tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata w 1965 roku. Kilkanaście lat później, w 1983 r., podczas wizyty w Izraelu, zasadziła drzewko oliwne w Ogrodzie Sprawiedliwych.

        W 1947 r. rozwiodła się z Mieczysławem Sendlerem i poślubiła Stefana Zgrzembskiego, z którym miała troje dzieci: Janinę, Andrzeja i Adama. Małżeństwo rozpadło się w 1961 roku. Kilka lat później Sendlerowa wyszła powtórnie za swojego pierwszego męża. Niestety związek ten nie przetrwał próby czasu, jednak Mieczysław i Irena do końca życia pozostali dobrymi przyjaciółmi.

      • 11 kwietnia 2007 r. Irena Sendlerowa odebrała Order Uśmiechu. Powtarzała, że było to najmilsze odznaczeniem, jakie dostała. Zgodnie z tradycją, podczas ceremonii wypiła sok z cytryny pod czujnym okiem zgromadzonych dzieci, które sprawdzały, czy się nie skrzywi. 

        Ostatnie lata życia spędziła w gościnie w domu prowincjalnym Bonifratrów w Warszawie. Irena Sendlerowa zmarła 12 maja 2008 r. w szpitalu przy ul. Płockiej w Warszawie. Pochowano ją na warszawskich Powązkach w rodzinnym grobie, obok matki. Do końca życia pozostałą skromną, ciepłą i zaangażowaną osobą. Wielką nadzieję pokładała w młodych ludziach:

        Jesteście przyszłością świata! Zróbcie coś, aby stał się lepszy. Bez wojen, bez śmierci niewinnych.
        Szerzcie dobro. Bądźcie wrażliwi na los słabszych od was.